Αράς (ποταμός)

Αράξης
Η διαδρομή του Αράξη
Πηγές	Ανατολία
Εκβολές	Κύρος (ποταμός)
Χώρες Λεκάνης	Τουρκία  Αρμενία  Αζερμπαϊτζάν  Ιράν
Μήκος	1.072 χλμ.
Μέση εκροή	285 κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο
Παραπόταμοι	Ποταμός Αχουριάν, Metsamor, Ποταμός Ραζντάν, Azat River, Vedi, Arpa River, Naxçıvançay, Ακάρι, Voghdji River, d:Q21210172, Fyndyjak, Astghadzor, Gaburdon, Tonraget, Tsav, Karavget, Karchevan, Shavigh, Shernaglukh, Tsakhut, Aznaberd, Alynchichay, Alinja, Baliqly Chay, Gareget, Demirkhan, Qotur River, Koghb, Murts, Kaghzvan, Getam, Gineguyn, Alkana, Kondalanchay, Aylis, Ordubad Çayı, Gilançay, Vanand, Jarajur, Arba, Ardost, Bayam, Talin, Bağırsaqdärä, Zangmar River, Meghri, Agh Chai, Aratso, Nrnadzor, Azapsu, Malev, Aloyi Mesh, Quruçay, Aldara, Agrak και Qarasu River
wikidata ()

Ο Αράς ή Αράξης είναι ποταμός της δυτικής Ασίας που διαρρέει εδάφη της Τουρκίας, της Αρμενίας, του Ιράν και του Αζερμπαϊτζάν. Είναι μαζί με τον Κύρο οι κυριότεροι ποταμοί της περιοχής του Καυκάσου.

Όνομα

Ο Αράς στην Τουρκική γλώσσα αναφέρεται ως Aras, στην Αρμενική γλώσσα ως Araqs (Արաքս), στην Περσική γλώσσα επίσης Aras ( ارس), και στην Ρωσική γλώσσα ως Аракс.

Σύμφωνα με την Αρμένικη παράδοση το όνομα του ποταμού προέκυψε από τον Αράστ, δισέγγονο του γενάρχη των Αρμενίων, Χάικ.

Το όνομα στην εξελληνισμένη του μορφή, Αράξης, αναφέρεται πρώτη φορά από τον Ηρόδοτο και ακολούθως από τον Ξενοφώντα στο έργο του Κύρου Ανάβασις.

Περιγραφή

Οι πηγές του βρίσκονται στο υψίπεδο της ανατολικής Τουρκίας, νότια του Ερζερούμ. Στην ίδια περιοχή βρίσκονται και οι πηγές του Ευφράτη. Ακολουθώντας αρχικά ανατολική πορεία, στη συνέχεια στρέφεται νοτιοανατολικά και σχηματίζει τα σύνορα Τουρκίας - Αρμενίας, περνώντας πολύ κοντά και από τον ορεινό όγκο του Αραράτ.

Ακολούθως σχηματίζει τα σύνορα μεταξύ του Ιράν και της αυτόνομης δημοκρατίας του Ναχιτσεβάν, όπου και έχει κατασκευαστεί φράγμα για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Το φράγμα κατασκευάστηκε μεταξύ 1963-1970 μετά από συμφωνία της Σοβιετικής Ένωσης και του Ιράν, σχηματίζοντας τεχνητή λίμνη έκτασης 145 τ.χλμ.. Από τα νερά της λίμνης αρδεύονται συνολικά 4.000 τ.χλμ γεωργικές εκτάσεις στις δύο όμορες χώρες (Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, το Ναχιτσεβάν αποτελεί αυτόνομη δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν).

Στη συνέχεια η διαδρομή του ποταμού στρέφεται ανατολικά-βορειοανατολικά σχηματίζοντας τα σύνορα Ιράν - Αρμενίας και Ιράν - Αζερμπαϊτζάν. Στο τελευταίο τμήμα του ο ποταμός διαρρέει την πεδινή στέπα Μουγάν του Αζερμπαϊτζάν πριν συμβάλλει από δεξιά στον άλλο μεγάλο ποταμό της Καυκάσιας περιοχής, τον Κύρο, 120 χιλιόμετρα πριν αυτός εκβάλλει στην Κασπία Θάλασσα.

Σημείο συνάντησης των δύο ποταμών αποτελεί η πόλη Σαμπιραμπάντ και παρότι το μήκος του Αράξη μέχρι αυτό το σημείο είναι μεγαλύτερο από αυτό του Κύρου, λόγω της μεγαλύτερης ποσότητας υδάτων του Κύρου, θεωρείται αυτός ο κύριος ποταμός και ο Αράξης παραπόταμος του. Μετά από πλημμύρες το 1897 ένας ξεχωριστός κλάδος του Αράξη εκβάλλει απευθείας στην Κασπία.